इटहरी / सरकारले आर्थिक वर्ष २०७८–७९ को बजेट प्रस्तुत गरिसकेको छ । बिगत जस्तै यस आर्थिक वर्षको बजेटलाई पनि मिश्रित प्रतिकृयाहरु आइरहेका छन् । कतियले अहिलेको बजेट सकारात्मक रहेको बताइरहेका छन् भने कतिपयले चुनाबका निम्ति प्रचारमुखी भएको प्रतिकृया दिइरहेका छन् ।
एक थिरीले भने बजेट सकारात्मक भएको भए ता पनि कार्यान्वयनमा चुनौति रहेको बताइरहेका छन् । यस आर्थिक वर्षको बजेटका विषयमा कलाकर्मीहरुले पनि मिश्रित प्रतिकृया दिइरहेका छन् । चलचित्र विकास बोर्डका अध्यक्ष दयाराम दाहालले फिल्म क्षेत्रका लागि बजेट सुखद रहेको प्रतिकृया दिएका छन् । उनले उपकरणको भन्सारमा छुट, सिनेमा हलको विद्युत डिमान्ड शुल्क मिनाह भएकोमा खुसी व्यक्त गरेका छन् ।
उनले बजेटमा केही कुरा छुटेको बताउदै फिल्म निर्माणमा प्रोजेक्ट लोनको व्यवस्था राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमा समावेश गर्नेमा आफु विश्वस्त रहेको पनि बताएका छन् । सरकारले उपकरणको भन्सार छुट गर्दा अब आफूहरुलाई स्तरीय उपकरणहरु नेपाल भित्राउन सहज हुने उनले प्रतिकृया दिएका छन् ।
कलाकार तथा निर्देशक दिपकराज गिरीले बजेटका विषयमा टिप्पर्णी गर्दै युवाहरुका लागी यस पटकको बजेट उपयुक्त हुन नसकेको प्रतिृकृया दिएका छन् । उनले व्यांग्यात्मक शैलीमा बिध्यार्थी र वृद्धवृद्धाका लागी बजेट उपयुक्त भए पनि आफ्नो लागी खासनभएको बताएका छन् । उनले भनेका छन् ‘बजेट राम्रो कि नराम्रो ? के लेखौ ?
बिरोधमा लेखौ घरका बूढा बा ले स्ट्याटस हेरेर लठ्ठिले बजाउलान् भन्ने पीर ।। छोरो पनि अघि कोठामा यता र उता मार्कसिट खोजिराथ्यो । चूप लागे है म त ।’
चलचित्र निर्माता संघका अध्यक्ष आकाश अधिकारीले यो विषम परिस्थितिमा आएको बजेटमा फिल्म क्षेत्र पनि प्राथमिकतामा पर्नु राम्रो कुरा रहेको बताएका छन् । ‘कोरोना भाइरसले नेपाललाई जुन प्रकारले असर गरेको छ, त्यसकारण राज्यले यो पटकको बजेटमा स्वास्थ्यलाई ध्यान दिएको देखिन्छ । त्यतातिर बढी बजेट विनियोजन गरिएको छ । त्यो स्वभाविक पनि हो । यस्तो परिस्थितिमा सार्वजनिक भएको बजेटमा फिल्म क्षेत्रलाई पनि समेट्नु राम्रो कुरा हो । यसपटकको बजेटमा फिल्म क्षेत्रले जति पायो, त्यो स्वागतयोग्य छ,’उनले भनेका छन् ।
यस्तै अभिनेता तथा निर्माता नवल खड्काले बजेटले चलचित्र क्षेत्रमा उत्साह सञ्चार गराएको बताएका छन् । उनले फेसबुकमा एक स्ट्याटस लेख्दै बजेट नीतिले चलचित्र क्षेत्रलाई सबल तुल्याउने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । ‘०७८–७९ को बजेटमा गरिएको चलचित्र सम्बन्धी व्यवस्थाले चलचित्र क्षेत्रका लागि उत्साह संचार गरेको छ । यसलाई सकारात्मकता साथ सरकारको प्रशंसा गर्दछु । तर, कोरोना कहरमा यी व्यवस्थाहरु कसरी कार्यान्वयन गर्न सकिएला वा यसमा सरकारका विद्यमान नीति नियमले के कस्ता बाधा अड्चन गर्लान् त्यसबारे म निश्चिन्त छैन ।’ खड्काले बजेटमा चलचित्र क्षेत्र समेट्न पहल गर्ने चलचित्र विकास बोर्ड पनि धन्यवादको पात्र भएको प्रतिकृया दिएका छन् ।
अभिनेत्री वर्षा सिवाकोटीले पनि बजेट माथि आफ्नो धारणा व्यक्त गरेकी छिन् । उनले नेतालाई पढाउने तालिम केन्द्रका लागि पनि बजेट विनियोजन हुनुपर्ने बताएकी छिन् । ‘बजेट त सधैं राम्रो र आनन्द लाग्ने आउने हो, यो पटक झन् राम्रो र कर्णप्रिय लाग्दैछ तर बजेट भाषण सकिने बित्तिकै एक अर्कालाई सत्तोसराप सुरु हुने निश्चित छ । नेताको दिनहुँको किचलोले जनता दिक्क भएका छन् । यो कुरा बुझाउन नेतालाई पढाउने र बुझाउने तालिम केन्द्रका लागि पनि बजेट विनियोजन गर्दा हुने ’उनले भनेकी छिन् ।
निर्देशक तथा हास्य कलाकार दिपक आचार्य काकु ले पनि बजेटका विषयमा व्यांग्यात्मक टिप्पणी गरेका छन् । उनले सामाजिक सञ्जालमा लेखेृका छन् ‘साँचि प्रत्यक नेपाली को टाउको मा खै कति ऋण छ रे, तिर्ने चैँ काहाँ र कहिले होरु लौन बताइदिन पर्यो, सर्टिपिकेट राखेर २५ लाख निकालेर पहिला त्यो ऋण तिर्न पर्यो ।’
कोरोना महामारीका कारण शुन्य अवस्थामा रहेको फिल्म क्षत्रेलाई सरकारले विध्युतिय खपतमा छुट दिने भएको छ । आगामी आर्थिक वर्ष २०७८–७९ मा चलचित्र दर्ताका लागि लाग्ने शूल्क तिर्नु नपर्ने अर्थ मन्त्री विष्णु पौडेलले बताएका छन् । त्यस्तै काभ्रे जिल्लाको बनेपामा आधुनिक चलचित्र स्टुडियो निर्माण गरिने तथा हरेक प्रदेशमा चलचित्र छायांकन स्थल निर्माण गरिने बताइएको छ ।
उत्कृष्ट चलचित्र निर्माणको लागि ‘स्टडी बैंक’ अबधारणा कार्यन्वयनमा ल्याईने भएको छ भने गणेश हिमाल क्षेत्रमा चलचित्र छायांकन स्थल बनाउन सम्भ्यबता अध्ययन गरि कार्य प्रारम्भ गरिने अर्थ मन्त्री पौडेलले बताएका छन् । । फिल्म उद्योगहरुले डिमान्ड शुल्क बापत दिनुपर्ने शुल्कलाई छुट गरिएको छ भने यस क्षेत्रलाई व्यवसायिक नियन्त्रण कोषद्धारा सहयोग गरिने उल्लेख गरिएको छ । फिल्म क्षेत्रमा कोरोना महामारीका कारण देखिएको समस्याहरुलाई सम्बोधन गर्न आवश्यक बजेट विनियोजन गरिएको छ ।
फिल्म सहित सबै किसिमको उद्योगहरुलाई ५० प्रतिशत घर भाडा छुटको गरिनुको साथै फिल्म उद्योगको लागि अवस्था अध्ययन गरि आवश्यक बजेटको व्यवस्था गरिने भनिएको छ । फिल्म उद्योगमा प्रयोग हुने सबै खालको सामाग्री वा यन्त्रमा भन्सार छुट गरिएको छ ।
Discussion about this post