इटहरी / पछिल्लो समय नेपालमा राजनैतिक कृयाकलापले राम्रै चर्चा पाइरहेको छ । कोरोना भाइरसले सबैजसो क्षेत्र थलिएको छ । यता सरकार भने कोरोना भाइरसको नियन्त्रण भन्दा पनि चुनाब गराउने गृहकार्यमा जुटिरहेको छ । प्रतिपक्ष दलले सरकारको उक्त कदमको बिरोध गरिरहेका छन् भने सरकार पक्ष जसरी पनि आफ्नो कदमलाई सफल बनाउने बताइरहेको छ ।
यता नेपाली जनता पनि दुई धारमा देखिएका छन् । कतिपयले सरकारको कदमलाई सही पनि भनेका छन् भने कतिपयले केपी ओली नेतृत्वको सरकार कोरोना भाइरसको नियन्त्रणमा भन्दा पनि कुर्सी जोगाउने खेलमा लिप्त रहेको बताइरहेका छन् । प्रतिपक्ष दलमा रहेका अन्य राजनैतिक दलहरुले पनि नेपाली जनताको दुखमा साथ दिन नसकेको गुनासो गरिरहेका छन् ।
यसै बिच नेपाली कलाकारहरुले पनि राजनैतिक दलहरुले जनताको दुख बुझ्न नसकेको प्रतिकृया दिएका छन् । पछिल्लो समय धेरै कलाकार समाजसेवामा जुटिरहेका बेला राजनैतिक दलहरुले भने जनताको विस्वास गुमाइरहेका उदाहरणहरु प्रसस्तै देख्न सकिन्छ ।
गायक तुलसी पराजुली राजनैतिक दलले आफ्नो कर्तव्य बिर्सिएर अर्कै बाटो हिडिरहेको बताउछन् । उनले भनका छन् – ‘जनता कोरोना महामारीसँग लडिरहेका बेला हामीले चुनेर पठाएका हाम्रा माननिय ज्यूहरु भने कुर्सी पाउने र बचाउने खेलमा लागिरहनु भएको छ । समान्य अवस्था भए यसलाई नेपाली जनताले पनि सामान्य रुपमा नै लिने थिए होला, तर यो विसम् परिस्थितिमा पनि जनप्रतिनिधीहरुले जनता भन्दा सत्ता प्यारो भन्ने सन्देश दिएका छन्, र यो गलत हो ।’
उनले नेपाललाई बिकासको बाटोमा अगाडी बढाउन केही सुझाव समेत दिएका छन् । गायक पराजुलीले जनमत सङ्ग्र गरी सङ्घीयता खारेज गर्ने र संसदीय शासन प्रणालीका कमजोरी सच्याउनु पर्ने बताएका छन् । साथै गायक पराजुलीले उत्तरदायित्व बहन गर्ने गरिको प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपतीय शासन प्रणाली लागु गर्नुपर्ने, सबै राजनैतिक दलका नेता, कार्यकर्ता , सरकारी कर्मचारी समेतको सम्पतिको छानविन गर्नु पर्ने बताएका छन् ।
सानो देश तथा थोरै जनता भएका कारण १०० भन्दा नबढ्ने गरी सांसद, १० भन्दा नबढ्ने गरिको मन्त्रीपरिषद हुनुपर्ने व्यवस्था लागु गर्ने,भ्रष्टाचारीलाई सर्वस्वहरण सहित जन्मकैदको व्यवस्था कठोर ढङ्गले गर्नुपर्ने,अहिलेको कायम पालिकालाई यथावत राख्दै त्यहांका जनप्रतिधी र कर्मचारीमाथि नियमन गर्ने स्वतन्त्र र प्रभावकारी निकायको निर्माण गर्नुपर्ने गायक पराजुलीको सुझाव रहेको छ ।
नेपाल चलचित्रकर्मी महासंघ,प्रदेश १ का अध्यक्ष, निर्देशक अरुण कुमार प्रधान पनि राजनैतिक दलहरुबाट सन्तुष्ट बन्न सकेका छैनन् । कोरोना महामारी विश्वव्यापी रुपमा फैलिरहेको समयमा नेपाली राजनैतिक दलहरुले देखाएको व्यवहार गलत भएको उनको बुझाई छ । बिसम् परिस्थितिमा सबै दल एकै स्थानमा उभिएर यस परिस्थितिको समाधानको बाटो पहिल्याउनुको सट्टा कुर्सी पाउने र जोगाउने खेलमा लागिर परेको उनको भनाइ रहेको छ ।
उनले अघि भनेका छन् ‘हालको सन्दर्भमा राजनितिक खिचातानीको अन्त्य गरेर सबै दलहरु एक भएर सर्वदलिय सरकार गठन गर्नु उत्तम बिकल्प हुन्छ । हालको राजनितिक गतिविधिले नेपालको राजनितिक अवस्था बिश्वको इतिहासमै लाजमर्दो बिषय बनिरहेको छ । जस्ले गर्दा विश्वमाझमा नेपाल र नेपालीको पहिचानमा गलत सन्देश प्रवाह भइरहेको छ । यस्ता कुराहरुले नेपाललई दिर्घकालिन असर पुर्याउने हुदा सबै राजनितिक दल सचेत हुन आवस्यक रहेको छ ।’
राजनितिलाई नजिकै बाट नियालिरहेकी अभिनेत्री हुन् रेखा थापा । उनले कलाकारितासँगै राजनितिलाई पनि अंगाल्ने प्रयास नगरेको पनि हैन । तर उनै अभिनेत्री रेखा थापालाई पनि अहिलेका राजनैतिक दलहरुले गरेका कामले खुसी बनाउन सकेको छैन । उनले भरखरै आएको बजेट भने कार्यान्वयन हुन सके राम्रो रहेको बताएकी छन् ।
‘सरकारले स्वास्थ्य क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर बजेट ल्याएको छ । साथै अन्य कुराहरुलाई पनि समेटेको छ, तर कार्यन्वयनको लागि भने चुनौती देखेको छु,’ अभिनेत्री थापाले भनेकी छन् । आफ्नो लक्ष्य सकृय राजनिति नै भएको बताउदै सही समयको प्रतिक्षा गरिरहेको उनले बताएकी छन् ।
नेपाल चलचित्रकर्मी महासंघ,प्रदेश १ का महासचिव,अभिनेता दिनेश कोइरालाले भने राजनिज्ञहरुको बिस्वास लाग्न छाडेको बताएका छन् । ‘कोरोना महामारीले देश र जनतालाई आक्रन्त बनाएका बेला देशका नेता तथा कार्यकर्ता भने कुर्सी र सत्ताको मोहमा लिप्त भएर आफै आफैमा झगडा गरिरहेका छन्,’ कोइरालाले भनेका छन् ।
उनले अब नेताबाट आसा गर्नु आफैलाई दुखी बनाउनु बाहेक अरु केही पनि हुन नसक्ने बताएका छन् । उनले अघि भनेका छन् ‘जनता अस्पतालमा अक्सिजन, बेड तथा घरमै पनि खाना नपाएर छट्पटिरहेका छन्, तर सरकार चुनाबको तयारीमा जुटेको छ । यसले पनि के प्रश्ट हुन्छ भने नेपालका नेतालाई नेपाली जनताको स्वस्थ्य भन्दा स्वार्थ सहितको कुर्सी धेरै प्यारो छ, त्यो कुर्सी पाउन र बचाउन जस्तो सुकै कदम चाल्न परे पनि तयार देखिएका छन् । तर जनता समयमा उपचार नपाएर ज्यान गुमाउन बाध्य भइरहेका छन् । र यो तितो यथार्थ हो,’ कोइरालाले भनेका छन् ।
यस्तै लामो समय कलाकारितामा नै आफुलाई सुम्पिएका कलाकार मिलन सुबेदी ‘बाटघरे माइला’ ले पनि नेताको गलत कदमले देश गलत दिसामा अघि बढेको बताएका छन् । उनले भनेका छन् ‘कुनै पनि दल भित्र हुने आन्तरिक कलहहरुलाई आन्तरिक रुपमा नै व्यावस्थापन गर्न सक्नु र जायज मागहरुलाई सम्बोधन गरेर पार्टिलाई संगठित गराउनु नै कुशल नेतृत्व हो, तर हाम्रा देशका सबै दलहरुमा त्यही कुराको कमजोरी देखिएको छ ।’
एक पछि अर्को पार्टि टुक्रिनुको मुख्य कारण पनि यही नै भएको र त्यसले सिमित ब्यक्तिहरुको स्वर्थ पूर्ती भन्दा अर्को केही पनि हुन नसक्ने सुबेदीको बुझाइ रहेको छ । राजनितिमा नैतिकता र बिधिवत शासन प्रणालीको बिकास नभए सम्म परिवर्तन आउन नसक्ने उनको भनाइ छ ।
सुबेदीले अघि भनेका छन् ‘बिभिन्न अपराधमा संलग्न व्यक्तिहरुलाई सजायको सट्टा राजनितिक संरक्षण दिइदै आएको छ । सोजा साजा जनतालाई दबाउनका लागि मात्र कानुन बनाइएको छ । हाल सकृय राजनितिमा रहेका कुनै पनि पार्टिको शासन प्रणाली देश र जनताको हितमा देखिएको छैन । त्यसैले सबै नेपालीहरुलाई पार्टि भन्दा पनि व्यक्ति हेरेर भोट हाल्न अनुरोध गर्छु ।’
निर्देशक भिम लामाले भने राजनिति यो अवस्थामा आउनुमा जनता पनि दोसी भएको बताएका छन् । ‘हामी नेता ले यो गरेन त्यो गरेन भनेर खोट देखाउछौ तर हामीले देशका लागी के गरिउ त्यो सोच्दैनौ, त्यसैले देश गलत दिशामा जान्छ भने त्यसको धेर थोर हिस्सा हामीले पनि लिनुपर्छ,‘ निदेर्शक लामाले भनेका छन् ।
उनले भने सरकारले घोषण गरेको चुनाबलाई सही भएको बताएका छन् । ‘हामी यो नेता राम्रो त्यो नेता नराम्रो, यो पार्टि राम्रो त्यो पार्टि नराम्रो भनेर एक अर्कालाई दोसारोपण गरिहेका छौँ । यिनै कारणहरुले पनि चुनाब आवस्यक छ, अब जनताले फेरी पनि यो नेताले काम गरेन यो पार्टिले काम गरेन भनेर दोस देखाउनु भन्दा सही मानिस चुनेर भोट लागाउँ र समय समयमा उसलाई घच्घच्याउने गरौँ’ निदेशक लामाले भनेका छन् ।
यता कलाकार प्रकाश सुब्बाले भने राजनैतिक दलहरुलाई स्यालको झुण्डसँग तुलना गरेका छन् । उनले कुनै पनि राजनैतिक दलले देश र नेपाली जनताको हितमा रहेर कार्य गर्न नसकेको बताएका छन् ।
उनले भनेका छन्, ‘राजनितिक दलहरु भनेको एउटा स्यालको झुण्ड जस्तै हो । र उनीहरुले देश र नेपाली जनतालाई पालैसाग लुछिरहेका छन् ।’
कलाकार रितेश जंग खत्रीले नेपाली राजनितैतिक दलहरुको कार्यसम्पादनलाई नियाल्दा कुर्सी र सत्ताका लागि मात्रै राजनिति गर्ने गरेको महसुस हुने बताएका छन् । आफुले राजनिति बुझेको समय देखि अहिलेको अवस्थासम्ममा कुनै पनि पार्टिले नेपाली जनताको हितका लागि समर्पित भएर काम गरेको थाहा नपाएको उनले बताए ।
उनले अघि भनेका छन्, ‘हालको अवस्थामा देशलाई विकसित मुलुकका रुपमा रुपान्तरण गर्ने भिजन भएको राजनेता कोही पनि देखेको छैन । यो देश र जनताका लागि दुभाग्यको कुरा हो । एकले अर्काको खुट्टा तान्ने प्रवृत्तिले नै देश बिकास हुन नसकेको हो ।’उनले भ्रस्टचारीहरुलाई राजनितिक संरक्षण नहुने र हरेक मानिसका लागि एउटै कानुन भएका दिन देश धेरै अघि बढ्ने बताएका छन् ।
यस्तै गायक सुनिल चौधरीले पनि नेपाली राजनैतिक दल कुर्सीकै लडाँइमा व्यस्त रहेको बताएका छन् । नेपाली जनता रोग र भोकले पिडित बनेका समयमा पनि नेपाली राजनैतिक दलले यसको समाधानका लागि कुनै निति अवलम्वन गर्न नसकेको उनको बुझाइ रहेको छ ।
नेपाली जनता रोग र भोकले छट्पटिएका बेला चुनाब घोषणा गर्नु बिडम्वना भएको गायक चौधरीको बुझाइ रहेको छ । उनले नेपाली राजनितिमा यूवा नेतृत्वको आवस्यकता रहेको औल्याएका छन् ।
Discussion about this post